ΠΥΡΓΟΣ ΛΕΥΚΤΡΟΥ (ΔΙΑΦΟΡΕΣ)

Εκκλησίες και Εκκλησάκια του Πύργου
της Αιμιλίας Γραμμένου
Μια από τις πολλές πηγές από τις οποίες μπορεί κανένας να μάθει κάποιο τμήμα της ιστορίας ενός τόπου, να πληροφορηθεί για την παράδοση αρκετών δεκαετιών, είναι οι εκκλησίες, τα εκκλησάκια και τα ερημοκλήσια, που είναι κτισμένα μέσα στο χωριό που ζουν και κινούνται άνθρωποι ή σε κάποιο χωράφι ή ακόμη σε μια ερημική τοποθεσία όπου δεν ζουν άνθρωποι, όπου μόνο ο περαστικός βοσκός, ή ο βιαστικός δουλευτής, περνώντας θα σταματήσει να προσευχηθεί, να ευχαριστήσει ή να παρακαλέσει τον τιμώμενο Άγιο και να ανάψει το καντήλι του.

Ο Πύργος είναι ένα από τα χωριά που έχουν τέτοια εκκλησάκια, με λίγες αλλά αξιόλογες τοιχογραφίες, με επιβλητικό καμπαναριό, με βυζαντινό τρούλο, με υπέροχη απλότητα, ή ακόμα με λιτά, άγια και ευλαβικά φτωχό εσωτερικό χώρο. Με μορφές Αγίων που θυμίζουν την περιπέτεια μιας οικογένειας, το τάμα ενός ανθρώπου ή απλά την πίστη ενός χωριού.

Ένα μικρό, με ελάχιστο χώρο, για να δεχτεί μαζί κάμποσους ανθρώπους, εκκλησάκι, αλλά με πολύ όμορφες τοιχογραφίες, με μεγάλη φθορά από το χρόνο και ίσως από την ελλιπή φροντίδα, είναι το εκκλησάκι που συναντάς στο καλντερίμι, κατεβαίνοντας τη σκάλα του Παλιόπυργα. Είναι ο Άγιος Ευστράτιος, ή Άη Στράτηγος, όπως τον λέμε. Εσύ που θα πας για πρώτη φορά μη νομίσεις ότι θα δεις τον Άγιο Ευστράτιο. Όχι, δεν υπάρχει εικόνα αυτού του Άγιου. Βέβαια, από πρώτη άποψη, αρκετά περίεργο. Η απάντηση βρίσκεται στο ότι κατά το έθιμο του χωριού ο Άγιος Ευστράτιος, αν και υπάρχει γιορτή σης 13/12, εορτάζει στις 8/11 των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ.

Μπαίνοντας στο εκκλησάκι, πάνω ακριβώς από την πόρτα της εισόδου, θα δεις μια ωραιότατη και λεπτομερέστατη αναπαράσταση της σταύρωσης του Σωτήρα, με τους δυο ληστές σταυρωμένους, αριστερά και δεξιά του Χριστού, τις τρεις Μαρίες με τον μαθητή Ιωάννη, τους στρατιώτες με λόγχες και τον στρατιώτη που πίστεψε, να κρατά στο χέρι την επιγραφή «αληθώς ο υιός του Θεού ούτος εστί».

Στον αριστερό τοίχο δεσπόζει μια προχειροτοποθετημένη Βυζαντινή εικόνα τάμα μιας οικογένειας, με χρονολογία·1876, που εικονίζεται ο Άγιος Γεώργιος με το άσπρο άλογό του. Ακριβώς στο πλάι, σε τοιχογραφία φαίνεται ο Άγιος Γεώργιος με τον Άγιο Δημήτριο καβαλάρηδες, σε ένα πολύ όμορφο, καθόλου συνηθισμένο και συνάμα εκφραστικό σύμπλεγμα. Στο πλευρό τους, μια επίσης εκπληκτική τοιχογραφία των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, που μαζί τους φαίνεται και ο Ραφαήλ. Στη συνέχεια, επίσης σε τοιχογραφία, ο Ιωάννης ο Θεολόγος.

Στο δεξιό τοίχο εκτός από μια νεώτερα τοποθετημένη εικόνα των Μιχαήλ και Γαβριήλ, μόνο μια τοιχογραφία σώζεται, με τη μορφή του Ιωάννη του Πρόδρομου, που τραβάει την προσοχή του προσκυνητή με την εκφραστικά θλιμμένη όψη του.

Στο τέμπλο τώρα και σε όλο το μήκος του, όταν θα σηκώσεις το κεφάλι σου, θα δεις στο κέντρο το Χριστό, αριστερά την Παναγία με έξη (6) Απόστολους και δεξιά επτά (7) Απόστολους (δηλαδή σύνολο 13 Απόστολους μαζί και ο Σιμών Πέτρος).

Αριστερά της Ωραίας Πύλης η Παναγία καθισμένη σε θρόνο και δεξιά ο Χριστός περιτριγυρισμένος από Αγγέλους.

Μπαίνοντας στο Ιερό Βήμα, ψηλά στο κέντρο της κεντρικής κόγχης διακρίνονται άγγελοι να κρατούν σεντόνι που πάνω του φαίνεται το κεφάλι του Χριστού με το αγκάθινο στεφάνι και με ματωμένο πρόσωπο. Δεξιά μέσα στην ίδια κόγχη, μια παραστατικότατη απόδοση της θυσίας του Α6ραάμ (σπάνια βλέπουμε σε εκκλησία εικόνα ή τοιχογραφία με τέτοιο θέμα).

Στο κέντρο χαμηλά διακρίνεται Παναγία με το Χριστό σε μικρή ηλικία, αριστερά ο Άγιος Νικόλαος με τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο και δεξιά ο Μέγας Βασίλειος με το Γρηγόριο το Θεολόγο. Ανάμεσά τους διακρίνεται ένας άγγελος πάνω από μια κολυμβήθρα. Αριστερά, μέσα στην ίδια κόγχη «αναπαράσταση της γνωστής παραβολής, με τους αγγέλους γύρω από το στρωμένο τραπέζι του ζεύγους που τους φιλοξένησε και τριγύρω τους μερικά ζώα.

Κοιτάζοντας στην αριστερή κόγχη θα δεις τον Εσταυρωμένο στην τελευταία του συνομιλία με τον μαθητή του Ιωάννη και την Παναγία.

Στη δεξιά κόγχη φαίνεται σε αρκετά μεγάλο μέγεθος η επιβλητική μορφή του Αγγέλου. Τίποτε άλλο δεν φαίνεται σήμερα στους τοίχους από τις τοιχογραφίες της παλιάς αυτής εκκλησίτσας.

Η παραπάνω αναφορά είναι μια πολύ σύντομη περιγραφή των τοιχογραφιών. Αξίζει τον κόπο να πάνε όσοι δεν γνώριζαν την ύπαρξή της και να ξαναπάνε όσοι δεν πρόσεξαν την ομορφιά που κρύβεται, σε τέχνη, χρώματα, πρωτοτυπία παραστάσεων και έκφραση μορφών. Μπορώ να βεβαιώσω ότι θα ανακαλύψει μεγάλη ομορφιά μέσα στον κάπως ακατάστατο, ανοικόκυρο χώρο της εκκλησίτσας, η οποία, σημειώνω, είναι πάντα ανοικτή, χωρίς κλειδαριά ή λουκέτο.

Σημείωση: Ελπίζω κάποιος να γνωρίζει μερικά πράγματα σχετικά με την ύπαρξη της εκκλησίας αυτής και να μας τα γράψει.

Από τη περιοδική έκδοση με τίτλο «Ο ΠΥΡΓΟΣ ΛΕΥΚΤΡΟΥ», του Συλλόγου Πυργιανών Μεσσηνιακής Μάνης «Ο Άγιος Γεώργιος», Ιούλιος-Αύγουστος 1984, έτος Α’, αρ.φ. 5.
http://www.mani.org.gr/ekklisies/lefktro/pirgoslefktrou.htm

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΛΕΥΚΤΡΟΥ


Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΛΕΥΚΤΡΟΥ






Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΛΕΥΚΤΡΟΥ

Ο ΑΗ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΛΕΥΚΤΡΟΥ

Η ΠΗΓΗ (ΣΚΑΦΙΔΙ) ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΝ ΑΗ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΛΕΥΚΤΡΟΥ

ΠΥΡΓΟΣ ΛΕΥΚΤΡΟΥ, Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (ΠΑΝΑΓΙΤΣΑ)

ΠΥΡΓΟΣ ΛΕΥΚΤΡΟΥ, Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (ΠΑΝΑΓΙΤΣΑ)

ΠΥΡΓΟΣ ΛΕΥΚΤΡΟΥ, Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (ΠΑΝΑΓΙΤΣΑ)

Δεν υπάρχουν σχόλια: