ΓΑΡΔΕΝΙΤΣΑ (ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΩΤΗΡΟΣ)



Στον οικισμό της Κάτω Γαρδενίτσας στη Μέσα Μάνη, βρίσκεται ο βυζαντινός ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
Χρονολογείται στον 11ο ή στις αρχές του 14ου αιώνα και αρχιτεκτονικά ανήκει στον τύπο του δικιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με τρούλο. Στα ανατολικά η κεντρική αψίδα, που προεξέχει, είναι πεντάπλευρη, και οι δύο πλάγιες είναι τρίπλευρες. Στα δυτικά υπάρχει νάρθηκας, ενώ σε λίγο μεταγενέστερη φάση προστέθηκε το ιδιότυπο πρόπυλο και το τοξωτό κωδωνοστάσιο.
Ο ναός είναι κτισμένος σύμφωνα με το γνωστό μεσοβυζαντινό πλινθοπερίκλειστο σύστημα τοιχοποίας. Στην ανατολική πλευρά του έχουν εντοιχισθεί διακοσμητικά πινάκια και στο μέσο της κεντρικής αψίδας υπάρχει κεραμοπλαστικός διάκοσμος. Ο τρούλος είναι «αθηναϊκού τύπου», οκτάπλευρος με πώρινους κιονίσκους στις γωνίες.
Στο εσωτερικό του ναού διατηρούνται τοιχογραφίες, που ανάγονται σε τρεις διαφορετικές χρονολογικές περιόδους. Η πρώτη στα τέλη του 13ου ή στις αρχές του 14ου αιώνα, η δεύτερη, στο Ιερό Βήμα, στις αρχές του 15ου αιώνα, και οι τοιχογραφίες του κτιστού τέμπλου στον 18ο αιώνα.  
 

ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΘΗΝΩΝ
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΙ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ
-------------------------------------------
Ο μικρός κομψός ναός κτίστηκε τον 11ο αιώνα ενώ το τετράγωνο προστώο με το κωδωνοστάσιο προστέθηκε τον 12ο αιώνα. Οι λίγες τοιχογραφίες που διατηρούνται στο εσωτερικό του χρονολογούνται στον 14ο κ 15ο αιώνα.
Στο μνημείο αναγνωρίζονται τρεις εποχές ιστόρησης. Η παλαιότερη, η οποία αποκαλύφθηκε σε σχετικά μικρή έκταση μετά την καθαίρεση των νεότερων επιχρισμάτων, χρονολογείται πολύ πιθανόν στο τέλος του 13ου ή στις αρχές του 14ου αιώνα και περιορίζεται στην καμάρα του ιερού Βήματος, στον κυρίως ναό και σε τμήματα του νάρθηκα. Περιλαμβάνει σκηνές από τον χριστολογικό κύκλο, ολόσωμους αγίους και επιβλητικούς έφιππους στρατιωτικούς αγίους. Αξίζει να μνημονευθεί μια ωραία παράσταση δωρητή , στο βορειοδυτικό τοίχο του νάρθηκα. Πρόκειται για ανδρική μορφή με κωνικό κάλυμμα κεφαλής και επίσημη ενδυμασία, προφανώς αξιωματούχο που προσφέρει στον Χριστό πέντε πολυτελείς κώδικες. Η προσφορά κωδίκων, άγνωστη από τα μέχρι σήμερα δεδομένα στη μνημειακή ζωγραφική, απαντά συνήθως στη ζωγραφική των χειρογράφων προσδίδοντας στην παράσταση ιδιαίτερο εικονογραφικό ενδιαφέρον με συμβολικές προεκτάσεις. Η δεύτερη χρονολογικά φάση, η οποία έχει δημοσιευθεί από τον καθηγητή Νικόλαο Γκιολέ στον αφιερωμένο στον Δρανδάκη τόμο Αντίφωνον. τοποθετείται στις αρχές του 15ου αιώνα και καλύπτει τους χώρους της πρόθεσης και του διακονικού. Στην τρίτη φάση ανήκουν οι μεταβυζαντινές τοιχογραφίες του τέμπλου και των παράπλευρων τοίχων του ναού. Οι τοιχογραφίες της νότιας καμάρας του νάρθηκα χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης λόγω των επεμβάσεων που έχουν δεχθεί.


 ΒΙΝΤΕΟ ΝΑΟΥ https://www.youtube.com/watch?v=a6I046HXqSk


ΓΑΡΔΕΝΙΤΣΑ (ΜΕΤ. ΣΩΤΗΡΟΣ)
Άποψη του τέμπλου και του ιερού βήματος του Ναού - Αρχείο ΙΑΑ - © Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών
Γενική άποψη του ανατολικού κλίτους του ναού - Αρχείο ΙΑΑ - © Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών
Η ανατολική όψη του ναού - Αρχείο ΙΑΑ - © Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών
Άποψη της εισόδου του ναού - Αρχείο ΙΑΑ - © Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών
ΓΑΡΔΕΝΙΤΣΑ (ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΩΤΗΡΟΣ)








Ο Άγιος Γεώργιος σε Τοιχογραφία τού Σωτήρα τής Γαρδενίτσας.
(Γαρδενίτσα της Μάνης. Gardenitsa Mani.)
Τοιχογραφία τού Σωτήρα τής Γαρδενίτσας.
(Γαρδενίτσα της Μάνης. Gardenitsa Mani.)


ΓΑΡΔΕΝΙΤΣΑ (ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΩΤΗΡΟΣ)
ΓΑΡΔΕΝΙΤΣΑ (ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΩΤΗΡΟΣ)
ΓΑΡΔΕΝΙΤΣΑ (ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΩΤΗΡΟΣ)
ΓΑΡΔΕΝΙΤΣΑ (ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΩΤΗΡΟΣ)
ΓΑΡΔΕΝΙΤΣΑ (ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΩΤΗΡΟΣ)

















Δεν υπάρχουν σχόλια: