ΖΑΧΑΡΟΥΛΑ ΚΥΡΙΑΚΟΓΓΟΝΑ - ΞΑΝΑΧΤΙΖΕΙ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ



(συνέντευξη της Ζαχαρούλας Κυριακόγγονα στην Αγγελική Νικολούλη, στις 13 Μαρτίου 1994, στο ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ)


~~~~~~~~~~~~~~~~~

Αν σβήσει η Ζαχαρούλα μας  έσβησε και η ιστορία του Δρύαλου. Κάθε πέτρα αυτής της μανιάτικης γης είναι δεμένη με το Ζαχαρούλι... Αφού σκεφτόμαστε τώρα να της κάνουμε άγαλμα στη μέση του χωριού...   Ίσως να ναι και η πρώτη γυναίκα-χωρική που θα βλέπει να πελεκάνε σε μάρμαρο τον εαυτό της...

Τα λόγια τούτα Μανιατών που ζουν στην Αθήνα, ηχούν σαν αντίλαλος μες στους ερημικούς πύργους του Δρύαλου που περπατάμε. Μάρτης και οι πέτρες είναι πυρωμένες σαν κατακαλόκαιρο. Και το Ζαχαρούλι ;   Να΄ τη μες στο μεσημέρι σαν φουσάτο, να πελεκάει με τα μπράτσα έξω τις πέτρες, να τους δίνει το σχήμα που θέλει και να χτίζει γκρεμισμένες βυζαντινές εκκλησίες.


Φρουρός 


"Ε, εσείς εκεί, τι αγναντεύετε; Πάρτε πέτρες και βοηθάτε, αλλιώς καθίστε στη σκιά", μας φωνάζει και συνεχίζει το χτίσιμο.

Ζαχαρούλα Κυριακόγγονα, η ακοίμητη φρουρός του Δρύαλου και το ...κόκκινο πανί της Αρχαιολογίας... Κοντά εβδομήντα χρόνια τώρα φυλάει τους Πύργους και την ιστορία τους, χτίζει γκρεμισμένα εκκλησάκια, αναπαλαιώνει άλλα, συντηρεί τις αγιογραφίες και ας την κυνηγάει με τον κλητήρα η Αρχαιολογική.

"Ελάτε εσείς να τα φτιάξετε", τους διαμηνύει η Ζαχαρούλα. "Γιατί δεν κοπιάζετε; Μήπως σας ζήτησα ποτέ λεφτά;  Μήπως κατέστρεψα καμμία αγιογραφία; Τίποτες. Τότε αφήστε με ήσυχη όσο ζω να φτιάχνω...."

Είναι, ισως, η μόνη γυναίκα, στην περιοχή που ΄χει πιάσει τόσο στενή φιλία με όλους τους Αγίους!.... "Ανοίγει" τέτοιο κουβεντολόι μαζί τους , όπως με μια γειτόνισσα.

"Είναι η συντροφίτσα μου", την ακούς να λέει ανακατεύοντας τη λάσπη.  "Αμ, τι θαρρείς.... Εβδομήντα χρόνια μες το χωριό και να μην τους μάθω όλους;  Να, τώρα φτιάχνω τον Αϊ Γιάννη μου να ησυχάσει και αυτός.  Ο Αϊ Γιώργης μου είναι έτοιμος. Να, τηράτε εκεί, ίσα πέρα. Είναι η Αννούλα μου (Αγία Άννα). Τη βλέπετε; Κουκλίτσα την έκανα. Το ίδιο και την Κυριακή μου, την Κατερίνα μου, τον Άϊ Ταξιάρχη μου, τον Προφήτη Ηλια.....


- Πόσες εκκλησίες έχεις ξαναχτίσει ;

- Επτά, οκτώ.... Έχασα το λογαριασμό....

Μες στις εκκλησούλες που έχτιζε, διάβαζε τα δώδεκα ευαγγέλια, σήκωνε πρώτη στους ώμους της τον Επιτάφιο και στο τέλος, χτυπούσε και την καμπάνα για να ψάλλει το Χριστός Ανέστη.

Εκεί που χτίζει, την ακούμε ξαφνικά να απαγγέλλει στίχους δικής της έμπνευσης για τη φύση, για την ομορφιά της Μάνης.  Το σκαμμένο από τις ρυτίδες πρόσωπό της φωτίζεται. Το στήθος της φουσκώνει από περηφάνεια και το μικροκαμωμένο σώμα της τινάζεται λες και η κάθε λέξη που απαγγέλει τη διαπερνά σαν ρεύμα ηλεκτρικό.


Οι τουρίστες

-Είσαι και ποιήτρια Ζαχαρούλα. Τα ποιήματα σου τα κρατάς;

- Α, εσύ δεν είδες τίποτα. Κοίτα τις πέτρες στον πύργο μας. Διάβασε τι λένε.

Στον πύργο των Κυριακογγοναίων, οι πέτρες έχουν πάρει ζωή... Άλλες έχουν τις ζωγραφιές της Ζαχαρούλας και άλλες τα στιχάκια της.

"Αν δε σ΄ αρέσει, μη σε μέλλει.... Αυτός που τα ΄φτιαξε έτσι, τα θέλει" 'εχει γράψει πάνω σε μια πέτρα για όσους κριτικάρουν αρνητικά τα έργα της.

Οι τουρίστες που περνούν, γοητεύονται από την αήττητη χωρική που δε διστάζει να τους ....στρώσει  στο χτίσιμο ναών !

"Δεν το πιστεύεις;  Έλα να σου δείξω φωτογραφίες" μου λέει και ανοίγει ένα κουτί. Οι περισσότερες σκορπίζονται κατα γης.  Στη μια , η Ζαχαρούλα με ένα Γερμανό να τη βοηθάει στο ανακάτεμα της λάσπης. Στην άλλη με ένα Βέλγο να καμαρώνουν μπρος στην τελειωμένη εκκλησία του Αϊ Γιώργη.


-Καλά τόσα χρόνια στο χωριό, δεν πεθύμησες μια άλλη ζωή;


- Ποτές... Αν φύγω από δω θα σβήσω... Ξυπνάω πουρνό και τρέχω με τα ζωντανά μου. Πέρα από τους Αγίους μου έχω να φροντίσω και τους πεθαμένους μας. Και ο αδερφός μου ο Μιχάλης που ζούσε τόσα χρόνια στον Πειραιά, τα παράτησε όλα και ήρθε να μείνει μόνιμα εδώ στον πύργο μας. Μπας και νομίζετε εσείς, κει πάνω στην Αθήνα, ότι ζείτε; Εγώ περνάω τα εβδομήντα και σε γιατρό δεν έχω πάει.








 Οταν η αγάπη γεννά την δύναμη






Η Ζαχαρούλα Κυριακόγγονα δίνει καθημερινά τη ζωή της  ώστε να δει το χωριό της αναβαθμισμένο

Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η γυναίκα "φαινόμενο" αν αξιολογηθούν σωστά τα έργα της. Βρίσκεται παντού, στο τηλέφωνο, στο χωράφι, στο γιαπί, σε όλες τις λειτουργίες του χωριού της, κάνει τον ξεναγό στους τουρίστες, είναι γεμάτη καλωσύνη και αγάπη, και πάνω απ΄ όλα είναι η γνήσια Μανιάτισσα.

Πρόκειται για την Ζαχαρούλα Κυριακόγγονα. Γέννημα θρέμμα του Δρύαλου. Έχει μια βαθιά αγάπη για το χωριό της, και κάνει τα πάντα για την πρόοδο και την αναβάθμιση του.

Συγκεκριμένα η Ζαχαρούλα έχει κτίσει μια εκκλησία, έχει αναστηλώσει με το παραδοσιακό πετροκτίσιμο έξι ναούς και φιλοδοξεί να επισκευάσει άλλους τρεις ναούς, ερειπωμένους και αφημένους στον χρόνο. Συγκεκριμένα :


Το 1977 αναπαλαιώνει το ναό του Αγίου Θεοδώρου. Συνολική δαπάνη 2.700.000 δραχμές.


 

Το έτος 1980 , τον ναό των Ταξιαρχών, δαπάνη 650.000 δρχ.


Το έτος 1983, τον ναό του Προφήτη Ηλία, στα Σκυφιάνικα, δαπάνη 300.000 δρχ.



Το έτος 1985, τον ναό του Αγίου Γεωργίου & Αγ.Αικατερίνης (δίδυμη), δαπάνη 500.000 δρχ.



Το έτος 1987, τον ναό του Αγίου Ανδρέα, δαπάνη 400.000 δρχ.

Το έτος 1982, τον ναό των Αγίων Αποστόλων, δαπάνη 300.000 δρχ.


Ο Αγιος Πετράκης στο Φραγκούλια 



Το έτος 1988 - 1990 τσιμεντόστρωσε δρόμο και αναπαλαίωσε εκ θεμελίων τον ναό της Αγίας Άννας με δαπάνη 1.300.000 δρχ. Χάρις στον δρόμο αυτό, το 1991 όταν ξέσπασε πυρκαγιά στην περιοχή, σώθηκε ο ελαιώνας με 20.000 δένδρα μιας και εύκολα μπορούσαν να διέλθουν τα πυροσβεστικά.

 ΚΟΙΤΩΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΥΡΓΟ Κ ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΜΑΣΤΟΡΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ

 

Η Αγία Άννα  (Άρτση) στο Δρύαλο, κατασκευάστηκε εξ αρχής


Προσθήκη λεζάντας


Τελευταίο έργο της Ζαχαρούλας είναι ο Ναός της Αγίας Κυριακής. Εδώ υπάρχει πρόβλημα. Οι εργασίες ανοικοδόμησης σταμάτησαν διότι χρειάζεται έγκριση από την Εφορία Βυζαντινών αρχαιοτήτων Σπάρτης.



Η Αγία Κυριακή Δρύαλου όπως ήταν πριν την αναστηλώσει η θεια Ζαχαρούλα. Υπάρχουν μόνο οι πέτρες και η Αγία Τράπεζα, στη θέση της ελιάς!!! Ακριβώς  δίπλα είναι η χτισμένη. Η θεια Ζαχαρούλα πήρε τις πέτρες και την ξανάφτιαξε από την αρχή !!!


ΑΓΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ (ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ)

  Αγιος Ιωάννης στο Φραγκούλια, χάλασμα, κατασκευάστηκε εξ αρχής

 

Από έγγραφο που έχουμε στα χέρια μας, διαπιστώνουμε το μεγαλείο της Ελληνικής Γραφειοκρατίας. Η αίτηση έγκρισης της Ζαχαρούλας έγινε " μπαλάκι " εδώ κι εκεί ζητώντας ικανοποίηση. Ελπίζουμε ότι θα ικανοποιηθεί τελικά το αίτημα της Ζαχαρούλας αν και δεν το πιστεύουμε.

Αυτό που τελικά μας εντυπωσίασε από το όλο έργο της Ζαχαρούλας είναι ότι οι δαπάνες για τις δημιουργίες της προέρχονται από την ίδια, από τους συγχωριανούς αλλά και από τους τουρίστες τους οποίους ξεναγεί.

Συνεισφέρουν και οι τουρίστες στο έργο της. Της προσφέρουν χρήματα για να συνεχίσει τις αναπαλαιώσεις.



Υπάρχει άραγε κάποια τέτοια χειρονομία από την Πολιτεία;

Aστεία πράγματα! Τα χρήματα επενδύονται σε παραγωγικούς τομείς όχι σε εκκλησάκια. Τους καρπούς δε των μεγαλόπνοων επενδύσεων τους γευόμαστε καθημερινά, από την μακρόχρονη λιτότητα - βραχνά, που τελειωμό δεν έχει.

Πάντως κύριοι, τα εκκλησάκια της Ζαχαρούλας, τα γνωρίζουν πάρα πολλοί ξένοι τουρίστες. Αν αξιώσει ο Θεός, θα τα γνωρίσουν και 'Ελληνες και ειδικά οι Δημόσιοι λειτουργοί. Είναι απέραντη η θλίψη της ενάρετης Ζαχαρούλας, διότι δεν μπορεί να συνεχίσει. Τη διαβεβαιώνουμε ότι η εφημερίδα μας θα κάνει ότι είναι δυνατόν για να δοθεί λύση στο πρόβλημα. Μέχρι τότε της ευχόμαστε "κουράγιο" και "υπομονή". Μην απογοητευτεί , μην τα παρατήσει.

Η ίδια κάνει έκκληση προς κάθε έλληνα χριστιανό, να συνεισφέρει όσα μπορεί ο καθένας για να συμπληρωθεί το ποσόν των 200.000 δρχ. για την διάνοιξη δρόμου προς τον ναό του Αγίου Ανδρεα. Για περισσότερες πληροφορίες , μπορεί κανείς να απευθυνθεί στην ίδια την Ζαχαρούλα Κυριακόγγονα στο τηλέφωνο 0733-52232 ή στα τηλέφωνα της εφημερίδας μας. Αξίζει τον κόπο να την βοηθήσουμε.


ΞΕΝΑΓΩΝΤΑΣ ΞΕΝΟΥΣ ΣΤΗ ΜΑΝΗ





Η θεια Ζαχαρούλα στα νιάτα της στο Δρύαλο,  προσωπικό αρχείο Παν.Κυριακόγγονα

Η θεια Ζαχαρούλα στα νιάτα της στο Δρύαλο,  προσωπικό αρχείο Παν.Κυριακόγγονα

Η γιαγιά Ζαχαρούλα Κυριακόγκωνα στον Κοσμά τον Αιτωλό πάνω από την Τριανταφυλλιά

Η γιαγιά Ζαχαρούλα Κυριακόγκωνα στον Κοσμά τον Αιτωλό πάνω από την Τριανταφυλλιά






Δεν υπάρχουν σχόλια: